هنگامی که مهمانی بر رسول خدا(ص) وارد شد و پیامبر(ص) چیزی برای پذیرایی نداشت، امام علی(ع) او را به منزل برد و در عین ناداری از او پذیرایی کرد.

الفتوّة:

صَحَّ عَن عَلِی بنِ أبی طالِبٍ(ع) فی الإِیثارِ أنَّ النَّبِی(ص) جاءَهُ ضَیفٌ ولَم یجِد عِندَهُ ما یکرِمُهُ بِهِ، فَقالَ(ص): مَن یکرِمُ ضَیفی هذا وأضمِنُ لَهُ عَلَی اللّهِ الجَنَّةَ؟

فَقالَ عَلِی(ع): أنَا یا رَسولَ اللّهِ.

فَأَخَذَهُ وجاءَ بِهِ إلی فاطِمَةَ(ع) ولَم یکن عِندَها سِوی قُرصَتَینِ قَد هَیأتهُما لِلإِفطارِ. فَلَمّا کانَ وَقتُ العَشاءِ أصلَحَتِ الزّادَ ثُردَةً ووَضَعَتهُ بَینَ یدَی الضَّیفِ وعَلِی(ع)، ثُمَّ جاءَت إلَی المِصباحِ کأَنَّها تُصلِحُهُ فَأَطفَأَتهُ، فَأَخَذَ عَلِی(ع) یرفَعُ یدَهُ ویضَعُها فِی الزّادِ یوهِمُ الضَّیفَ أنّه یطعَمُ مَعَهُ وهُوَ لا یأکلُ شَیئا لِیکتَفِی الضَّیفُ، فَلَمَّا استَکفَی الضَّیفُ أتی بِالمِصباحِ وباتَ عَلِی وفاطِمَةُ(ع) طاوِیینِ عَلی صَومِهِما.

فَأَنزَلَ اللّهُ فی حَقِّهِما: «وَ یؤْثِرُونَ عَلَی أَنفُسِهِمْ وَلَوْ کانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ»[۱].[۲]

الفتوّة، ابن معمار:

به طریق صحیح در باره علی بن ابی طالب(ع) از ایثار[ش] روایت شده است که میهمانی بر پیامبر(ص) وارد شد و ایشان، چیزی برای پذیرایی از او نداشت. پس فرمود: «چه کسی از این میهمان من، پذیرایی می کند؟ من، نزد خدا، بهشت را برای او ضمانت می کنم».

علی(ع) گفت: من، ای پیامبر خدا! و او را برداشت و نزد فاطمه(ع) برد؛ ولی در خانه ایشان، جز دو قرص نان که فاطمه(ع) برای افطار تهیه کرده بود، چیزی وجود نداشت.

چون وقت شام شد، فاطمه(ع) از آن نان ها تریدی ساخت و آن را جلو میهمان و علی(ع) نهاد و سپس خود، به سوی چراغ رفت و به بهانه این که آن را درست می کند، خاموشش کرد. در این هنگام، علی(ع)، دست خود را به طرف غذا می برد و بالا می آورد و به میهمان وانمود می کرد که مشغول غذا خوردن با اوست، در صورتی که چیزی نمی خورد تا میهمان را کفایت کند. وقتی میهمان سیر شد، چراغ را آوردند و علی و فاطمه(ع)، آن شب را گرسنه و روزه دار خوابیدند. آن گاه، خداوند، در حقّ آن دو، این آیه را فرو فرستاد: «و [دیگران را]بر خویشتن، مقدّم می دارند، هرچند خودشان نیازمند باشند»

[۱]. الحشر: ۹.

[۲]. الفتوّة لابن معمار: ص ۲۸۵، دانشنامه قرآن و حدیث: ج ۱ ص ۱۷۶.