حجت الاسلام سید محمدرضا طباطبایی، پژوهشگر ادیان و نویسنده کتاب “غمخانه فاطمه زهرا (س)”
یکی از شبهاتی که وهابیت مطرح می کند این است که چرا با وجود اینکه حضرت علی (ع) در منزل حضور داشتند، شما شیعیان می گویید فاطمه زهرا (س) به پشت در رفتند و آن ماجراهای پس از آن پیش آمد؛ چطور حضرت علی علیه السلام راضی می شوند که همسرشان برای باز کردن در به پشت در برود؟ چطور می توان به این شبهه پاسخ داد؟
بله، وهابیت این شبهه را مطرح می کند و بیان می کند آن طور که در خانواده ها رسم است مرد در را باز می کند چه رسد به اینکه در بین اهل بیت (ع) خانمی برود و در را باز کند. این مساله عرف نیست و غیرمانوس است. بر اساس این ادعا، وهابیت در واقع ماجرای در نیمه سوخته را انکار می کند.
پاسخ این شبهه را از دو منظر یعنی هم منابع شیعی و هم اهل سنت می تو
ان ارائه داد؛ به طور مثال از منابع شیعی سلیم بن قیس در کتاب خود صفحه 250 نقل می کند: فاطمه (ع) قاعده خلف الباب؛ یعنی پشت در نشسته بودند. شبیه این روایت را بحارالانوار و سایر منابع شیعی نیز نقل کرده اند.
شاید سوال پیش آید که چرا حضرت زهرا (س) پشت در نشسته بودند تا آسیب ببینند؟ چرا بلند نشدند و بروند؟
در پاسخ علت این ماجرا را می توان این گونه بیان کرد: در قرآن کریم سوره نور آیات 27 و 28 خداوند فرموده است: یَأَیهُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَدْخُلُواْ بُیُوتًا غَیرَْ بُیُوتِکُمْ حَتىَ تَسْتَأْنِسُواْ وَ تُسَلِّمُواْ عَلىَ أَهْلِهَا ذَالِکُمْ خَیرٌْ لَّکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ؛ اى اهل ایمان، هرگز به هیچ خانه مگر خانههاى خودتان تا با صاحبش انس و اجازه ندارید وارد نشوید و (چون رخصت یافته و داخل شوید) به اهل آن خانه نخست سلام کنید که این (ورود با اجازه و تحیت، براى حسن معاشرت و ادب انسانیت) شما را بسى بهتر است، باشد که متذکر (شئون یکدیگر و حافظ آداب رفاقت) شوید.
همچنین در آیه 28 همین سوره نیز سفارش شده است بدون اجازه وارد خانه کسی نشوید: فَإِن لَّمْ تجَِدُواْ فِیهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتىَ یُؤْذَنَ لَکمُْ وَ إِن قِیلَ لَکُمُ ارْجِعُواْ فَارْجِعُواْ هُوَ أَزْکىَ لَکُمْ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ؛ و اگر کسى را نیافتید باز وارد نشوید تا اجازه یابید، و چون (به خانهاى درآمدید و) گفتند: برگردید، به زودى باز گردید که این براى تنزیه و پاکى شما بهتر است، و خدا به هر چه مىکنید داناست.
این سفارش ها در قرآن برای مسلمانان بیان شده بود و حضرت زهرا (س) یقین داشتند کسی وارد خانه ایشان نمی شود. لذا احساس خطر نمی کردند؛ از طرف دیگر منزل پیامبران احترام ویژه دارد. در سوره احزاب آیه 53 خداوند می فرماید:”یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلَّا أَن یُؤْذَنَ لَکُمْ”
خانه حضرت زهرا (س) نیز خانه پیامبر (ص) بود و مردم طبیعتا نباید بدون اجازه وارد آن می شدند.
در سوره نور آیه 36 نیز آمده است: “فِى بُیُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا ٱسْمُهُۥ یُسَبِّحُ لَهُۥ فِیهَا بِٱلْغُدُوِّ وَٱلْءَاصَالِ. در این آیه شریفه نیز منظور از این بیوت بیوت انبیا و پیامبر (ص) است.
& lt;o:p>
طبق کدام سند می فرمایید خانه حضرت زهرا (س) خانه پیامبر (ص) بود؟
سیوطی در تفسیر “الدر المنثور” جلد 5 صفحه 50 در تفسیر همین آیه می نویسد: شخصی از پیامبر (ص) پرسید: ای رسول خدا! این خانه هایی که قرآن کریم درباره آن در سوره نور آیه 36 صحبت می کند، چه خانه هایی است؟ پیامبر (ص) فرمودند: خانه های پیامبران. در این حال خلیفه اول پرسید: آیا این آیه خانه حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) است را هم شامل می شود؟ پیامبر (ص) فرمودند: بلی! بلکه از بهترین آنها است. این روایت را نیز آلوسی از علمای اهل تسنن در کتاب “روح المعانی” جلد 18 صفحه 157 نقل می کند.
همچنین، صحیح بخاری در جلد 4 صفحه 210 حدیث 3716 از خلیفه اول نقل می کند که گفت: ارقبوا محمدا فی اهل بیته؛ از خانواده پیامبر (ص) مراقبت کنید.
ابن حجر از علمای بزرگ اهل سنت در کتاب “فتح الباری” جلد 7، صفحه 63 می نویسد: در اینجا خلیفه اول به مردم سفارش می کرد که مراقب خانواده پیامبر (ص) باشید و آنها را اذیت نکنید. لذا این که این توصیه ها به چه دلیلی گفته شده است را کاری نداریم، ولی همین نشان می دهد که در مورد اهل بیت پیامبر (ص) سفارش ویژه بوده است. لذا حضرت زهرا سلام الله علیها از بابت این که مردم بدون اجازه وارد منزلشان نمی شوند، مطمئن بودند.
وهابیت مطرح می کنند که چگونه با غیرت حضرت علی (ع) حضرت زهرا (س) به عنوان دختر پیامبر(ص) برای گشودن در خانه رفتند؟ چه پاسخی به این سوال داده می شود؟
بنابر نقل تواریخ، بارها همسران پیامبر (ص) می رفتند و درب خانه را باز می کردند و پیامبر (ص) آنها را نهی نمی کردند.
سیوطی در” جامع الحادیث” جلد 36 صفحه 345 حدیث 39496 روایتی را نقل می کند که بر اساس آن می گوید: عمر در خانه پیامبر (ص) را کوبید و پیامبر (ص) فرمودند: افتحی یا خدیجه! یعنی ای خدیجه در را باز کن.
باز در روایت دیگری که در “تاریخ مدینه الدمشق” جلد 42 صفحه 470 و 471 آمده است، می گوید: علی (ع) خیلی آرام در منزل پیامبر (ص) را کوبید پیامبر (ص) به ام سلمه فرمودند: قمی فافتحی له؛ برخیز و در را برای علی (ع) باز کن.
در کتاب” احتجاج طبرسی” جلد 1 صفحه 292 بیان شده است: امیر مومنان علی (ع) در خانه پیامبر (ص) را کوبیدند، عایشه گفت: کیست؟ علی (ع) فرمودند: من هستم علی. من شنیدم که رسول الله(ص) می فرمودند: یا عایشه! افتحی له الباب؛ ای عایشه! در را برای علی (ع) باز کن.
با وجود چنین تصریحات تاریخی وهابیت تهمت های ناروا می زند؛ در حالی که این ملازمه پذیرفتنی نیست ضمن اینکه پیام
بر اکرم (ص) در حدیثی فرمودند: حضرت ابراهیم(ع) بسیار غیرتمند بود و من از ایشان غیرتمندترم؛ و امیر مومنان (ع) نیز شاگرد همین پیامبر (ص) است و غیرت ایشان زبانزد عام و خاص است. بنابراین با این گونه اتهامات نمی توان حقیقت تاریخی را انکار کرد. علمای وهابیت به جای پذیرفتن حقیقت به پیامبران و اولیای خدا تهمت های ناروا می زنند. به جای این کار بهتر است علمای وهابیت ریشه علامت های سوال و ابهاماتی که در ماجرای شهادت حضرت زهرا (س) وجود دارد را در منابع خود بیابند و از پنهان کاری و بیان نکردن روایات خود دست بردارند.
یکی از شبهات وهابیت پیرامون شهادت حضرت زهرا(س) این است که چرا وقتی آن ماجراها پشت درب خانه حضرت(س) پیش آمد امام علی (ع) از همسر خود دفاع نکردند و هیچ عکس العملی نشان نداند؟
این سوال در جاهای دیگر هم مطرح می شود؛ مثلا چرا در جریان فدک یا ماجراهای دیگر حضرت علی (ع) عکس العمل خاصی انجام نمی دادند و درگیر نمی شدند یا در جریان غصب خلافت هم همین مساله مطرح می شود.
برای پاسخ به این موضوع ما باید به گذشته برگردیم تا اوضاع آن زمان را بررسی کنیم و ببنیم آیا ممکن بوده امیرالمومنین (ع) از حق خود دفاع کنند یا نه؟
در آن زمان پیامبر (ص) مظهر رحمت و محور وحدت جامعه از دنیا رفته بودند و از طرفی میان مسلمانان، منافقانی وجود داشتند. منافقان کسانی بودند که ادعا می کردند ما صحابه پیامبر (ص) هستیم اما دروغ می گفتند؛ گرچه در بین صحابه افراد مومن و باتقوا زیاد بودند اما افرادی بودند که به نص قرآن به ظاهر ادعای ایمان می کردند اما ایمانی نداشتند: “وَمِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالْیَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِینَ” (سوره بقره، آیه 8)
در واقع برخی از صحابه منافق بودند و به این مطلب در سوره توبه آیه 101 اشاره شده است: وَ مِمَّنْ حَوْلَکم مِّنَ الأَعْرَابِ مُنَفِقُونَوَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِینَةِ مَرَدُوا عَلى النِّفَاقِ.
لذا با توجه به وجود منافقان و از دنیا رفتن محور وحدت و با توجه به اینکه نهال اسلام نوپا بود و از طرفی یاران حضرت علی (ع) کم بودند و با توجه به وجود پیامبرانی دروغین، این امور دست به دست هم داد تا حضرت علی(ع) احساس خطر کنند که چنان چه با خلفا درگیر شوند، اصل اسلام نابود می شود؛ به ویژه آن که از شرق یزدگرد سوم، از غرب سپاه روم و از طرف دیگر سپاه حبشه مسلمانان را محاصره کرده و کافی بود جنگ داخلی راه افتد تا اصل اسلام از میان رود.
در واقع امام علی(ع) شجاعت به خرج دادند و با نفس خود مبارزه و برای حفظ اسلام سکوت کردند و نجنگیدند.
نکته بعدی این که در تاریخ در جریان حمله به خانه عثمان هم آمده است وقتی خانه او مورد تعرض قرار گفت، خلیفه سوم هم عکس العملی نشان نداد. بنابراین صرف دفاع نکردن دلیل این نیست که چنین ماجرایی اتفاق نیفتاده است.
در واقع اشکالی که وهابیت درباره حمله به خانه و دفاع نکردن امیرالمومنین (ع) بیان می کنند، به نوعی اصل ماجرا را زیر سوال می برد.
ده ها سند راجع به رابطه امیرالمومنین (ع) و خلفا وجود دارد که بیان می کند این رابطه خوب نبوده و سندهای بسیار وجود دارد مبنی بر اینکه واقعا به خانه ایشان حمله شده و حضرت زهرا (س) به شهادت رسیدند حتی ابن تیمیه در کتاب خود این طور بیان می کند که: درست است که به خانه فاطمه (س) حمله شد اما علت حمله این بود که می خواستند ببینند اموال بیت المال در خانه ایشان مانده است یا نه!!<BR> ;در اینجا می بینم ابن تیمیه اصل حمله به خانه زهرا (س) را می پذیرد اما به جای اینکه حق طلب باشد توجیه می کند و آن هم توجیه ناگوار و تهمت به حضرت زهرا (س)!
نکته ای که باید توجه داشت اگر از دنیا رفتن ایشان به دلایل طبیعی بود نه شهادت چطور می شود دختر پیامبر (ص) در سن جوانی به رحمت خدا رفته و قبر ایشان مخفی باشد؟ در واقع مخفی بودن قبر ایشان سندی محکم و معتبر است بر حقانیت شیعه.
در آیات قرآن داریم از اولی الامر اطاعت کنید؛ ما می بینیم حضرت زهرا (س) نه تنها با خلیفه بیعت نکردند که در صحیح بخاری و صحیح مسلم آمده ایشان بیعت نکردند و اجازه شرکت در تشییع به خلیفه اول و دوم ندادند و قبر ایشان به همین دلیل مخفی است.
سوال این است که طبق صحیح بخاری وقتی غضب فاطمه (س)، غضب پیامبر (ص) بیان شده است آیا ایشان ضد قرآن عمل می کند؟! 56 نوبت روایتی از پیامبر (ص)در کتب اهل سنت مشاهده می کنیم با این مضمون که: مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ ماتَ مَیْتَةً جاهِلِیَّةً؛ کسی که بمیرد و امام زمان خویش را نشناخته باشد، در واقع به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.
سوال این است آیا باور کردنی است که حضرت زهرا (س) به مرگ جاهلیت از دنیا رفته اند؟! در واقع سوال این است امام زمان حضرت فاطمه (س) چه کسی بود؟ اولی الامر ایشان که بود؟ اینجاست که مخالفان شیعی پاسخی ندارند و نمی توانند به این مطلب پاسخ دهند چرا که آنها یا باید بپذیرند خلفا برحق نبودند یا حضرت فاطمه زهرا (س) به مرگ جاهلیت از دنیا رفته اند!
به سوال نخست باز گردیم؛ با توجه به پاسخی که شما فرمودید، درست است که حضرت علی (ع) اصل اسلام را در خطر می دیدند و به همین دلیل سکوت کردند، اما چطور حضرت علی (ع) درباره ماجراهایی که در خانه ایشان رخ داد، سکوت اختیار کردند؟
جریان حمله به خانه علی (ع) دقیقا جریان غصب خلافت و ادامه آن بود. حضرت علی (ع) با عدم بیعت و تحصن در خانه، این ماجرا را نپذیرفتند و بر همین اساس خلیفه دستور داد به خانه ایشان حمله کنند.
مانند این ماجرا در قرآن آمده است و انبیایی بوده اند که بنا بر مصلحت مجبور شدند، سکوت کنند. مانند ماجرای غیبت موسی (ع) و گوساله پرستی قوم او و سکوت هارون برادر ایشان در برابر این گوساله پرستی. زمانی که موسی (ع)، از برادرش هارون پرسید که چرا در برابر این ماجرا سکوت کرده است، او پاسخ داد: من یاوری نداشتم و این قوم نزدیک بود من را بکُشند.
باید توجه داشت که حفظ دین از اوجب واجبات است و از جان انسان ها و عواطف آنها مهم تر است؛ حضرت علی(ع) در آن لحظه می دیدند اگر بخواهند احساسات به خرج دهند و وارد جنگ شوند، اصل دین نابود شده و از بین می رود هر چند در کتب شیعه داریم که ایشان با متجاوزان درگیر شدند اما نه در حد جنگ. و البته در برخی از کتب اهل سنت نیز به این مساله اشاره شده است. لذا گاه حفظ دین می طلبد که خار در چشم باشد و استخوان در گلو اما سکوت شود.
منبع: خبرگزاری شبستان